Pavel Friedmann werd geboren op 7 januari 1921 te Praag. Over zijn jeugd is verder weinig bekend. Sommige bronnen melden dat hij op 11 jarige leeftijd samen met zijn ouders Polen ontvlucht zou zijn, maar aangezien de meeste andere bronnen melding maken van een geboorte in Praag lijkt dat niet heel waarschijnlijk.
Op 26 april 1942 wordt hij gedeporteerd naar het Ghetto van Theresienstadt, alwaar de Duitsers overigens in de herfst van 1941 al mee begonnen waren. Theresienstadt werd tevens al snel een concentratie- & doorgangskamp voor de Duitse en West-Europese Joden, die uiteindelijk gedeporteerd zouden worden naar Auschwitz. Midden 1944 gaven de Nazi's het kamp een tijdelijke opknapbeurt voor het ontvangst van een delegatie van het Rode Kruis en het maken van een propoganda film, dat het kamp af diende te spiegelen als een geschenk van Hitler aan de Joodse bevolking. De feiten vertellen natuurlijk een compleet ander verhaal. Van de meer dan 140.000 Joden die in Theresienstadt terechtkwamen stierven er 33.000 in het kamp zelf en werden ongeveer 88.000 Joden gedeporteerd en vermoord in de vernietigingskampen.
Op 4 juni 1942 schrijft Pavel het gedicht "Der Schmetterling" over de laatste vlinder die hij ooit gezien had. Een gedicht dat in Tjechië erg bekend is & daar symbool staat voor de anti-oorlog / anti-geweld beweging. Vergelijkbaar met de dagboeken van Anne Frank in Nederland (& ver daarbuiten natuurlijk).
Op 29 september 1944 overlijdt Pavel Friedmann op 23 jarige leeftijd te Auschwitz.
Der Schmetterling
Der letzte war's der aller allerletzte
der satt und bitter blendend grelle
vielleicht wenn eine sönnetrane iregendwo
auf weissem stein erklingt
so war das gelb
und trug sich schwebend in die Höhe
er stieg gewiss gewiss wollt' küssen
er dort meine letzte welt
und sieben wochen leb ich da
gettoisiert
hier fanden mich die meinen
mich ruft der löwenzahn
und auch der weisse zweig im hof auf der kastanie
doch einen schmetterling hab ich hier nicht gesehn
das war gewiss der allerletzte
denn schmetterlinge leben nicht
im getto
© Pavel Friedman
Geen opmerkingen:
Een reactie posten