woensdag 20 mei 2009

Krzysztof Kamil Baczynski (1921 - 1944)



Krzysztof Kamil Baczyński werd op 22 januari 1921 te Warschau geboren als zoon van de literaire criticus Stanislaw Baczynski & onderwijzeres Stefania Zieleńczyk. De laatste was een overtuigd katholiek maar werd door de Duitsers in verband met haar Joodse wortels gewoon als zijnde Joods beschouwd. Het feit dat Krzysztof (op 7 september 1922) gedoopt was, veranderde daar weinig aan. Als kind leed hij aan astma, had een slecht hart en zijn gezondheid werd constant bedreigt door tuberculose.

In 1933 begon hij zijn studies aan het Gymnasium te Warschau, alwaar hij in mei 1939 zou afstuderen. Baczynski debuteerde rond 1938 in Strzala - een tijdschrift dat uitgegeven werd door de organisatie Socialistische jeugd Spartacus, waar hij zelf ook deel van uit maakte. Na zijn afstuderen had hij zich voorgenomen zijn opleiding te vervolgen aan Warschau's academie voor de schone kunsten, maar het uitbreken van de tweede wereldoorlog sneed hem de pas af & meer.

Gedurende de Duitse & Russische bezetting, bleef hij actief binnen de underground press & studeerde hij Poolse taal- & letterkunde aan de ondergrondse universiteit te Warschau. In 1943
sloot hij zich aan bij het Zóska battiljon, waarna hij zijn studies er aan gaf en zich volledig richte op zijn activiteiten voor het Poolse verzet.

Op 6 juli 1942 was hij getrouwd met Barbara Dranczynska (een medestudente). Het huwelijk resulteerde in ieder geval tot een interessante set aan erotioca, welke nog steeds een reputatie te verdedigen hebben binnen de Poolse literatuur. Vlak voor de opstand in het Ghetto van Warschau, gaf Baczynski zijn gedichten in kopie aan één van zijn vrienden in bewaring. Dankzij deze actie overleefde zij de oorlog. Als lid van een verzetsgroep nam Baczynski deel aan verschillende sabotage acties gedurende de beztting, waaronder het ontsporen van een Duitse militaire trein in de zomer van '44.

Op 4 augustus 1944 werd hij dodelijk getroffen door een Duitse sluipschutter in de oude stad van Warschau. Hij ligt begraven op de Powaski begraafplaats, tezamen met zijn vrouw, die overigens zwanger was op het moment dat zij op 1 september 1944 om het leven kwam.

Terwijl hij in een razend tempo poëzie produceerde (gedichten die voor een groot deel handelen over de oorlog en waarin de liefde als enig efectief verdedigingsmiddel wordt aangevoerd) verschenen er gedurende zijn leven slechts 2 dunne bundeltjes.

Tropical dream

In this dream mosquitos bit through a tropical helmet
and wave on wave into the skull pours the night.
Raise up, raise up the palm's black leaves,
he sky blood-red from heat - a copper-yellow roof!
Crocodiles - elongated slabs of lead,
like lead thump the hoofs of anxious antelopes.
Where flows the river like a word unbounded,
on to seacoasts, antilles, sudans?
Waters burble, stagnate, below there is no room for breath.
Negroes dry out, propped on idols, ill with sleep,
heaving their slabs of air, washed by water like death.
Along white shores trundle the pale grains of leprosy.
Then weary hands will fast upend the drawer -
from it a waft of fever blows
and seething bubbles flow on hands.
Ever lower sinks the smoke of stifling marshes
and one hears: off lifeless Negroes fall white ashes.

© Krzysztof Kamil Baczynski
vertaald door Alex Kurczaba

Geen opmerkingen: