Hans van Sweeden, Nederland (1939-1963)

Hans van Sweeden werd geboren op 8 maart 1939 te Amsterdam als zoon van Nico van Sweeden (fabrikant) & Truda Dijkstra.

Hij volgt zijn onderwijs aan het Quaker-internaat Vilsteren en de internationale lagere en middelbare school de Ulenpas, alwaar hij onder andere les krijgt van Kees Oudshoorn, die zijn belangstelling voor de literatuur nog verder weet aan te wakkeren. Daarnaast heeft ook de muziek zijn belangstelling. Hij speelt Piano en Saxofoon en is vooral geïnteresseerd in jazz.

In september 1955 gaat hij naar het Engelse internaat Dartington Hall om een diploma te verkrijgen waarmee hij tot de universiteit toegelaten kan worden. Hij wil in Engeland of aan de Sorbonne te Parijs filosofie en literatuur studeren. In december 1955 wordt hij echter al van school gestuurd. Te Dartington Hall wordt echter wel zijn interesse in muziek zodanig vergroot, dat hij eenmaal terug in Nederland compositielessen te Utrecht gaat volgen. In januari 1958 wordt hij toegelaten tot het Haags Conservatorium. Hij raakt daar onder andere bevriend met Ton Hartsuiker, Misha Mengelberg en Louis Andriesen. Voor een concert componeert hij Drei Nachtstücke geïnspireerd op gedichten van Georg Trakl. Zijn bewondering voor Trakl is zodanig, dat hij rond kerstmis 1958 Salzburg aandoet om een bezoek te brengen aan diens zus.

Reeds in 1956 begint hij te experimenteren met zaken als marihuana, ether en morfine. Hoewel zijn vrienden hem zelfs in huis halen om hem zoveel mogelijk aan het studeren te houden, verlaat hij in januari 1959 het conservatorium.

In februari 1959 gaat hij in militaire dienst. Na een paar dagen verlof keert hij niet terug in de kazerne en duikt onder in Amsterdam om zich na een kleine week weer te melden. Hij wordt daarop opgenomen in het psychiatrisch hospitaal en wordt op 15 april uit de dienst ontslagen. Hij speelt op feestjes en zet zijn experimenten voort. In deze periode behoren ook Rimbaud, Green en Joyce tot zijn favoriete auteurs.

In augustus 1959 wordt hij vader van een dochter. De relatie met de moeder heeft hij dan al verbroken. Hij speelt rollen in toneelstukken en de film en schrijft onder andere filmmuziek voor Alle vogels hebben nesten van  Louis van Gasteren. In deze periode schrijft hij het grootste deel van zijn gedichten en proza.

In 1961 scheiden zijn ouders, wordt het ouderlijk huis verkocht en ontmoet  hij Shelley, een Amerikaans meisje dat in West side story in Carré danst. Na haar terugkeer naar de VS wordt hij zeer depressief en zwerft van het ene adres naar het andere.

Nadat hij zichzelf in februari 1962 bij het politiebureau aangeeft in het bezit van een halve gram marihuana, wordt hij veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. Na zijn ontslag vertrekt hij naar Maastricht.

In januari 1963 keert hij terug naar de hoofdstad en pleegt aldaar op 12 april 1963 na afloop van een feestje zelfmoord met een geweer door zich door het hoofd te schieten.

In 1980 verschijnt bij meulenhoff zijn nagelaten werk onder de titel De mooie stad. Drie jaar later verschijnt een lange documentaire over van Sweeden: Het leven voor de dood van Louis van Gasteren.

bron : Hans van Sweeden - De mooie stad - nagelaten werk / Meulenhoff Amsterdam 1980

De doden lopen een jaar achter-
aan. Rechts loopt Trakl
links loopt Achterberg
duister; Nerval zegt iets
over het weer, en Alban Berg
zegt mij een zijpad in te slaan

***

Door donkere smalle stegen
tegen bruggen
hangen visioenen van
Perzische tapijten
het grote verdriet van de huizen
de donkere grachten, de slopers achter het raam
de donkere koepelkerk; de lange dunne huizen
waar eeuwen geleden mensen sliepen.

Iets wordt mij duidelijk; de regelmaat waarmee
ik mensen, vrienden verraadde;
het verraad van T., en zovele dingen
die men mij kwalijk neemt, die ikzelf
verafschuw, waar naar ik toe gedreven word
door iets buiten mijzelf om, waar ik geen
zeggenschap in heb .

En de haven, op de kade liggen de blauwe, rode
vaten en kratten, gereed om de volgende
morgen op schepen te worden meegenomen naar
waar?

***